Međunarodni dan borbe protiv rasizma obeležava se svake godine 21. marta, kao sećanje na masakr u Šarpvilu u Južnoj Africi, kada je policija ubila 69 ljudi koji su mirno protestovali protiv aparthejda.
O stanju rasizma u Srbiji saopštila je Inicijativa A 11, organizacija koja se godinama bavi unapređenjem i zaštitom ljudskih prava pripadnika i pripadnica ranjivih, marginalizovanih i diskriminisanih grupa.
Ova organizacija smatra da se nedovoljno radi na sprečavanju diskriminacije i govora mržnje prema delu stanovništva Republike Srbije. „Taj deo stanovništva primarno su Romi i Romkinje, čiji je položaj u društvu rezultat socijalne isključenosti, ukorenjenih stereotipa i nemara institucija.“
Nijedna državna strategija, zakonska odredba ili afirmativna mera neće promeniti suštinu rasne diskriminacije dok god u javnom prostoru, na nacionalnim frekvencijama, imamo široko rasprostranjenu toleranciju za mržnju prema drugome, upozorila je ova organizacija.
„Mnogi Romi i Romkinje u Srbiji žive u više od 700 neformalnih naselja, bez osnovnih uslova za dostojanstven život, od novčane socijalne pomoći koja ne pokriva ni minimalnu potrošačku korpu. Iz direktnog rada Inicijative A 11 u različitim romskim naseljima, vidljivo je da su upravo Romi i Romkinje sistemski, neposredno i posredno, diskriminisani na rasnoj osnovi – svedoče čak i da se službe Hitne pomoći ponekad ne odazivaju na pozive ljudi koji u njima žive. Direktno su najviše pogođeni primenom štetnih zakonskih propisa kakav je, primera radi, Zakon o socijalnoj karti, koji im je na početku primene protivzakonito oduzeo novčanu socijalnu pomoć jer su radili sezonske poslove“, navodi se u saopštenju.
Kako dalje tvrde iz ove organizacije, „na tržištu rada su među najviše diskriminisanim kategorijama građana, te i kada ispunjavaju formalne uslove i imaju kvalifikacije, ne uspevaju da se zaposle i dobiju bolje plaćene poslove. Romi i Romkinje mahom su istisnuti u sferu neformalnog rada, koji je kod ostalih građana značajno manje zastupljen.“
Stručnjači i stručnjakinje iz A 11 navode da se pogrdni nazivi za Rome i Romkinje koriste čak i u institucijama, javno i od strane izabranih predstavnika građana.
„Verovatno najveći problem koji Srbija ima u odnosu prema Romima i Romkinjama je sveprisutno nasilje. Poslednji slučaj upada pripadnika policije u neformalno romsko naselje u Vuka Vrčevića, batinanje, postrojavanje dece, oštećenje imovine i rasističke izjave policajaca na terenu dokaz su da je rasizam deo rada službi koje bi trebalo da štite građane. Inicijativa A 11 podnela je krivičnu prijavu protiv NN policijskih službenika u ovom slučaju i izvestiće javnost o epilogu“, navodi se u saopštenju.
Inicijativa A 11 podseća sve medije, a naročito institucije, da u državi koja Ustavom garantuje jednaka prava i pravdu svim svojim građanima i građankama nema mesta za rasizam. Promena ukorenjenih stavova i rasističkih praksi iziskuje dug vremenski period, što ne sme da bude izgovor donosiocima odluka, organima bezbednosti i drugima koje su na „platnom spisku“ građana Srbije da zanemaruju prava jedne, brojne nacionalne manjine u našoj državi, zaključuju iz ove organizacije.
I.P.
