Ove godine se navršava osam decenija od Prvog antifašističkog mitinga žena Srbije, održanog 28. januara 1945. godine na Kolarcu u Beogradu, na kome je osnovan Antifašistički front žena (AFŽ) Srbije kao deo Antifašističkog fronta žena Jugoslavije, osnovanog u Bosanskom Petrovcu 1942. godine.
Kako se navodi u pozivu obeležavanja, AFŽ Srbije bio je tačka spajanja borbe za oslobođenje žena i oslobođenje zemlje od okupatora:
„Oslanjajući se na duboko razumevanje da nema pravednog društva bez ukidanja prvog odnosa eksploatacije i potčinjavanja sa kojim se tokom odrastanja susrećemo, u Jugoslaviji borba protiv fašizma bila je i ona za pravednije društvo i konačno oslobođenje žena. Obeležavanje 80. godišnjice osnivanja AFŽ Srbije 8. februara prilika je da zajedno, žene iz Srbije i sa prostora bivše Jugoslavije, vratimo sećanje na ovaj važni događaj i jugoslovenske antifašistkinje, ali i otvorimo pitanja Šta je nama AFŽ?“
Naglašavajući da danas, osamdeset godina kasnije, ideali društvene i ljudske jednakosti koji su vodili jugoslovenski antifašizam nikad nisu delovali dalje, osvrnuli su se i na savremenu geopolitičku situaciju:
„Stradanje civila u Ukrajini, Gazi, Sudanu i širom sveta, ekološka katastrofa, ukidanje radničkih prava, težnje za potpunom kontolom ženskog tela i slobode seksualnosti i samoodređenja uopšte, kao lakmus ogoljuju svet duboke nepravde, ekstremnog siromaštva, ugnjetavanja i suštinskog prezira prema svima koji se vide kao slabiji. Ali se jasnije vidi i da otpor(i) neće (ne)stati“.
U današnje otpore ugrađeni su otpori onih koje su prethodile
Izražavajući podršku studentskim protestima i blokadama, u pozivu na centralni događaj u CZKD-u organizatorke su se osvrnule i na represivne mere koje studenti trpe:
„U ovom trenutku, dok u Srbiji paradržavne grupe napadaju studente i studentkinje koji traže pravdu, slobodu i odgovornost, a oni/e im odgovaraju hrabrošću, upornošću i zajedništvom, ovo je i prilika za prisećanje na jednu drugu mladost koja nije poklekla pred nepravdom i silom, razumevajući da niko nije slobodan/na, ako nisu svi/e slobodni/e. Ovo je i podsećanje da su u današnje otpore ugrađeni i otpori onih koji/e su nam prethodili/e“, istakle su.
„Zato dođite da (pro)slavimo 80. godina od osnivanja Antifašističkog fronta žena Srbije!“, stoji u njihovom pozivu.
Centralni program sastoji se od performativno-horskog izvođenja pod nazivom „Dolazi proleće: 80 godina AFŽ Srbije“ i podrazumeva Deset fragmenata za rečitativni hor u izvođenju Reflektor teatra, kao i hora Rođenice koji će uprizoriti Prvi miting Antifašističkog fronta žena Srbije, po scenariju i režiji Minje Bogavac.
Zatim će uslediti Otvoreni mikrofon – Šta je nama naša borba sada?, a nakon toga omladinsko-penzionerska horska akcija u izvođenju Hor-ruk-a.
Centralnom događaju prethodio protest ispred Kolarca
Dve nedelje ranije, kao uvod u centralni događaj, na sam 28. januar je organizovana protestna akcija ispred Zadužbine Ilije M. Kolarca.
„Na 80. godišnjicu osnivanja AFŽ Srbija, protestnom akcijom ispred Zadužbine Ilije M. Kolarca (gde je AFŽ Srbije osnovan 1945. godine) slavimo antifašističku borbu žena Jugoslavije, povezujemo se sa savremenim feminističkim borbama, solidarne smo sa ženama Palestine, Ukrajine, Sudana i svih ratom zahvaćenih područja, konačno, dajemo podršku studentskim borbama!“, tada su poručile iz Feminističke antifašističke mreže FAMa, koja organizuje ovaj događaj.
Kako su tada objasnile, dodatni razlog da protestna akcija bude izvedena baš ispred Kolarca bila je činjenica da je ova važna institucija kulture, u kojoj se odigrao originalni događaj, odbila da ustupi prostor za obeležavanje ove važne godišnjice.
„Ovim povodom na protestnoj akciji iskazujemo zahtev da su institucije kulture naše i da pripadaju svima!“, stajalo je u njihovom proglasu.
Sva ova dešavanja deo su meseca antifašizma i feminizma koji će obeležiti niz dešavanja u Beogradu i Novom Sadu i koja će trajati do 8. marta kada se planira borbena proslava Međunarodnog dana žena.
V.K.
