„Peticija ‘Reci NE spomeniku fašistima!’ je pokrenuta zbog činjenice da se na spisku koji čini sastavni deo zvanične skupštinske dokumentacije, pored imena stvarnih žrtava iz 1944/45, nalaze brojna imena nalogodavaca, saučesnika i izvršilaca Novosadske racije i drugih stravičnih zločina počinjenih u okupiranoj Bačkoj i Novom Sadu 1942. godine“, konstatuju pokretači u saopštenju.
U Novosadskoj raciji, etničkom čišćenju jevrejskog i pravoslavnog stanovništva u Novom Sadu začinjenom pljačkom, streljano je i pod led gurnuto oko 1300 ljudi. Turistička stranica ovogodišnje Evropske prestonice kulture obaveštava nas i o tome da je racija predstavljala kulminaciju Bačkog pogroma, u kom je od 4. do 29. januara 1942. godine stradalo oko 4.000 ljudi.
Tada su stradali nevini, nezavisno od pola i starosti. Osamdeset godina kasnije, novosadske vlasti insistiraju na tome da u nevine građane kojima treba dići spomenik, a koji su stradali 1944/45, spadaju i njihovi krvnici.
Prilikom predaje peticije predstavnici antifašističke akcije „Digni gard, odbrani grad!“ održali su i performans na kom su pročitali imena podstrekača, te onih koji su raciju organizovali i sprovodili, a koja će stajati na spomeniku ako njegovo podizanje ne bude sprečeno.
„Ja sam Tot Janoš, ubio sam petoricu braće Jovandić.“„Ja sam Zombori Đula, učestvovao sam u organizovanju i sprovođenju Novosadske racije“, čulo se ispred Gradske kuće.
“Mladi Novog Sada zajedno sa starijim sugrađanima učinili su sve u proteklih nekoliko nedelja da bi ime ovog grada i njegova antifašistička istorija ostali neokaljani neodgovornošću gradskih vlasti “.
Peticija je predata na pisarnici skupštine grada Novog Sada 31. oktobra 2022. godine, u 10 časova.
Uz peticiju kojom se traži ukidanje odluke o podizanju Spomenika nevinim žrtvama 1944/45 na uglu ulica 1300 kaplara i Ive Andića predat je Apel odbornicima i odbornicama upućen od strane 130 uglednih ličnosti akademskog, javnog i umetničkog života Srbije. Oni apeluju na odbornike da ukinu Odluku o podizanju spomenika i formiraju novu komisiju koja bi izvršila reviziju spiska nevinih žrtava 1944/45. i uklonila sva sporna imena.
Kako smo ranije pisali: “Nemar i nepoznavanje osnovnih principa istoriografske metodologije, zajedno sa povećavanjem brojeva žrtava, ne samo da spisak čine gotovo neupotrebljivim, već pokazuju da istraga nije pokrenuta u nameri da se oda počast civilnim žrtvama, već da se dodatno učvrsti narativ o jednakoj krivici oslobodilaca, okupatora i njihovih saradnika“.
I.K.
