„Drugarska Komisija je odlučila da se Nagrada za Društveno-Kritički Angažman „Ivan Radenković‟ za 2024. godinu dodeli Stipi Ćurkoviću, a ovu odluku je podržao i Drugarski Savet. Nagrada se ove godine dodeljuje za dugogodišnji doprinos razvoju marksističke teorije, kritičkoj misli, kolektivnoj proizvodnji znanja koje promišlja kapitalizam i otvara horizont njegovog prevladavanja“, rečeno je u obrazloženju nagrade i naglašeno:
„Stipe Ćurković je ‒ kao aktivista i autor tekstova iz oblasti marksizma, kao prevodilac i priređivač bitnih naslova kritičke literature, kao suosnivač Centra za radničke studije i urednik u časopisu 3k: kapital, klasa, kritika, kao organizator marksističkih i drugih čitalačkih kružoka, te kao istraživač koji je produbio čitanja i realizovao prevode iz oblasti ekološkog marksizma ‒ dokazao i opravdao svoj značaj kao jedan od najaktivnijih marksističkih delatnika u području jugoslovenskih jezika.“
Imajući u vidu doba u kojem sve manje sredstava, uslova i vremena ostaje na raspolaganju za teorijski rad, pri čemu akademske institucije, naučni časopisi i mediji ostaju zarobljeni u kapital odnose, dok se kritička, disciplinovana i neumorna teorijska produkcija, pogotovo ona koja u samom korenu dovodi u pitanje temeljne odnose naših društava, pojavljuje gotovo kao nemoguća misija, naglasili su.
Ipak, kako ističu, borci i borkinje iznalaze načina da grade i teoriju i praksu koje vode ka oslobođenju:
„Ako teorija može i treba da postane materijalna snaga kada prodre u mase (kao što je tvrdio Marks) danas se možda nalazimo na tački najveće distance između revolucionarne masovne politike i teorijske intervencije u društvenu realnost. Teorija se uglavnom smatra za nešto jalovo, apstraktno, beskorisno, i dok sveopšti antiintelektualizam dominira, mase su prepuštene vladajućim ideologijama i fetišiziranim oblicima mišljenja i percepcije. Ali: ima teorija i teorija. I dok su neke teorije sistemski korisne, time što su učaurene u akademske i druge elitističke kule te služe kao apologetika postojećeg poretka, postoje i one teorije koje kritički promišljaju kapitalističku stvarnost u cilju njenog prevladavanja.“
Predavanje Stipe Ćurkovića danas u 15h u CK13
Dobitnik nagrade, Stipe Ćurković, će danas u 15h održati predavanje pod nazivom „Revolucionarna klasna politika kao nada i problem‟, u prostorijama CK13 o statusu i funkciji marksističke teorije.
„Marksizam je i teorijski i praktički nerazdvojan od revolucionarne klasne politike. Od prve rečenice Komunističkog manifesta o svoj dosadašnjoj historiji kao historiji klasne borbe do prognoza o neminovnosti „eksproprijacije eksproprijatora“ u Kapitalu, Marx je kontinuirano isticao centralnost klasne borbe za razumijevanje ljudske povijesti i kao poluge revolucionarnog nadilaženja kapitalizma.“
S druge strane, kako se naglašava u najavi predavanja, nitko više od Marxa nije doprinio razumijevanju strukturnih sila koje radnike vežu za kapital i oblikuju i samu njihovu subjektivnost.
„Tvrdnju da je historijski interes eksploatirane klase u cjelini revolucionarno nadilaženje kapitalizma komplicira imperativ osiguranja njene vlastite reprodukcije u okviru postojećih, strukturno determiniranih mogućnosti njene realizacije. Iz iste strukturne klasne pozicije tako na različitim temporalnim razinama proizlaze oprečni imperativi.“ Analogno tome: ono što na razini analize „kapitalističkog načina proizvodnje u idealnom presjeku“ izgleda kao homogen klasni subjekt, na razini analize neposrednih uvjeta reprodukcije u kontekstu unutarklasnih podjela i kompeticije, otkriva se kao apstrakcija čija direktna primjena na analizu orijentacija njenih „realno postojećih“ predstavnika može generirati samo redukcionističke političke fikcije. Apstraktni proleteri ne postoje, pa ne mogu biti ni nositelji revolucionarne politike, istaknuto je.
Podsećanje na prerano preminulog druga Leonarda Kovačevića
Ove godine Komisija je posebno pomenula i prerano preminulog druga Leonarda Kovačevića, filozofa i prevodioca, koji je isto dao nemerljiv doprinos teorijskoj, filozofskoj i kulturnoj sceni u regionu:
„Teorija i filozofija su, na žalost, izgubile vrlo značajan glas, ali preuranjene i nepravedne smrti ne treba da nas zaustave u tome da se borimo ne samo za sećanje na izgubljeno nego i za drukčiji svet, i drukčije odnose, nastavljajući, posvećeno i borbeno, ono što su drugovi i drugarice započeli, što je jedna od osnovnih ideja Nagrade Ivan Radenković.“
Drugarsku komisiju pri odluci o nagradi su činili: Andrea Jovanović, Maja Solar, Miloš Baković Jadžić, Robert Kasumović, Saša Hrnjez, a drugarski savet: Karolina Hrga, Nikola Burić, Tina Solar, Tamara Baković-Jadžić, Ana Jovanović (Paola Yo), Dejan Marković, Mark Losoncz, Đorđe Hristov, Lazar Petković, Primož Krašovec, Krunoslav Stojaković , Vladan Jeremić.
Nagradnu plaketu napravili su umetnici Rena Redle i Vladan Jeremić, a po motivu iz grafika Ivana Radenkovića.
V.K.
