Radnici iz Vijetnama angažovani na izgradnji fabrike guma Linglong u Zrenjaninu potpisivali su s poslodavcem ugovore koji krše domaće zakone i međunarodne standarde, utvrdilo je istraživanje organizacije Balkan Investigative Reporting Network Serbia (BIRN).
Linglong nije angažovao strane radnike dirketno, već preko dve podizvođačke firme. Saznanja BIRN-a potvrđuju da su radnici iz Vijetnama potpisivali ugovore sa građevinskim kompanijama China Energy Engineering Group Tianjin Electric Power Construction i Sichuan Dinglong Electric Power Engineering.
Uskraćivanje sindikalnog delovanja i štrajka, radni časovi koji mogu biti iznad dozvoljenog zakonskog maksimuma i nezakonite odredbe o godišnjem odmoru i probnom radu neke su od tačaka ugovora koji su vijetnamski radnici potpisivali s dvema građevinskim kompanijama, a koje krše Zakon o radu Republike Srbije, javlja BIRN.
BIRN je pored ugovora imao uvid i u druga dokumenta: prema jednom formularu koji su potpisali sa poslodavcima radnicima se uzima 650 dinara za svaki dan opravdanog odsustva sa posla, što uključuje i odsustvo zbog bolesti. Nadalje, radnici su s posredničkom vijetnamskom agencijom potpisivali i sporazume u kojima se odriču raznih prava poput prava tužbi protiv agencije.
Dodatno, vijetnamska agencija je radnike lažno obaveštavala o zakonima i običajima u Srbiji na osnovu kojih bi, navodno, mogli čak ostati bez ruke ili glave u slučaju krađe ili drugih kriminalnih dela.
Stručnjaci za radna prava potvrdili su BIRN-u da se u slučaju radnika iz Vijetnama angažovanih na izgradnji fabrike Linglong u Zrenjaninu radi o kršenju kako zakona Srbije, tako i brojnih međunarodnih standarda.
Podsetimo, sredinom novembra, nakon što su mediji objavili informacije o izuzetno lošim uslovima u kojima su smešteni strani radnici koji rade na izgradnji fabrike Linglong u Zrenjaninu, predstavnici udruženja A11 i ASTRA posetili su vijetnamske radnike. Nakon uvida u stanje na terenu uputili su državnim institucijama zvaničnu prijavu protiv potencijalne trgovine ljudima u cilju radne eksploatacije.
U razgovoru o položaju stranih radnika u Srbiji koji je organizovala Mašina Hristina Piskulidis iz Astre je iznela spisak domaćih nadležnih institucija kojima se Astra obratila povodom sumnji za trgovinu ljudima, a koje nisu dale zvaničan odgovor. Ona je naročito naglasila da odgovorni moraju biti procesuirani čak i u slučaju da je tretman vijetnamskih radnika nakon pritiska javnosti na poslodavca postao bolji, jer to ne menja činjenicu da je već izvršeno krivično delo.
Ćutanje institucija u Srbiji je za BIRN prokomentarisao Danilo Ćurčić, programski direktor A11:
„Umesto pokretanja odgovarajućih postupaka za zaštitu prava radnika iz Vijetnama, mi imamo potpuno sluđivanje javnosti, kako od strane nadležnog ministarstva, tako i od strane Zaštitnika građana, predsednika Vučića, pa sve do tabloida. Zbog toga se sad postavlja pitanje do koje mere je i naša država umešana u ovaj lanac radne eksploatacije, a potencijalno i trgovine ljudima, i mi ćemo sa tim pitanjima ići pred sva nadležna tela za zaštitu ljudskih prava kojih je Srbija članica.“
Vestima i analizama Mašine u vezi sa fabrikom guma Linglong možete pristupiti ovde.
A.J.
