Tenderi, odnosno javne nabavke u Srbiji već godinama funkcionišu po „burazerskom“ principu – u prevodu, pobednik u licitaciji se unapred zna. Tako je Zavod za urgentnu medicinu poslao medicinske ekipe na teren, odnosno na Adu Ciganliju, četiri dana pre nego što je zvanično nadmetanje i počelo – i tačno na dan kada je i zvanično otvorena sezona kupanja. Zgodno je napomenuti da su građani i pre zvaničnog početka sezone uveliko bili na plaži, bez prisustva spasilaca.
Mimo zakona i bez ugovora: Slike sa terena
Prema fotografijama aktivista Pokreta „Pravo na život – MERI“, koji već pet godina ukazuju na sistemsku zloupotrebu javnih zdravstvenih resursa u komercijalne svrhe, jasno se mogu videti sanitetsko vozilo, lekari u uniformama, drvena ambulanta u funkciji. Kako kažu, deluje da sve funkcioniše, sve sem zakona, jer slike koje su dostavljene redakciji Mašina predstavljaju ključni dokaz o izvršavanju usluge bez zakonskog osnova.
Pored prikaza stanja na terenu, aktivisti su došli i do overenog rasporeda rada Zavoda, potpisanog 19. juna, a koji jasno ukazuje na smene osoblja na terenu. Prema javnom pozivu, dokument tehničke specifikacije jasno predviđa tačan broj ekipa, vozila i osoblja angažovanih svakog dana tokom juna, jula i avgusta. Kako navode iz MERI, ovaj opis se u potpunosti poklapa sa ekipama koje su već raspoređene na Adi pre završetka tendera. Zakon je u tom smislu nedvosmislen: usluga ne može biti izvršena pre zaključenja ugovora.
U razgovoru za portal Mašina Dejan Zejnula, inicijator i jedan od osnivača pokreta MERI, objašnjava da dodatni problem predstavlja, pored nepoštovanja zakona države Srbije, i to što se iz dokumentovanog može zaključiti da se angažuju ekipe iz redovnog sistema hitne pomoći. Kako kaže, zbog dežurstva na Adi, broj ekipa koje obavljaju stvarne urgentne intervencije po Beogradu i u Zavodu se smanjuje, te dolazi do smanjenja kapaciteta, ali i zloupotrebe opreme i sredstva iz budžeta. On dodaje da ovo nije prvi put da javnost u Srbiji svedoči sličnim praksama, odnosno fiktivnim nabavkama i unapred dogovoreni angažmanima.
Podsetimo, prema pisanju Mašine u saradnji sa pokretom MERI, već neko vreme se ukazuje na komercijalizacija hitne pomoći. Naime, prema prethdono objavljenim podacima, uočava se da se resursi i osoblje Zavoda više koriste za komercijalne delatnosti nego za osnovnu namenu – pomoć građanima u hitnim slučajevima.
Primer na Adi Ciganliji služi kao svedočanstvo kršenja zakona. Jer, niko ne spori da medicinsko osoblje ne treba da bude prisutno na popularno beogradskom kupalištu. Ono što jeste, pak, sporno, je kako je došlo do unapred poznatog pobednika licitacije, odnosno, kako su mimo zakona i regulative tehničari već bili raspoređeni na terenu, sa unapred poznatim smenama.
M.B.
