Više stotina građana okupilo se 12. novembra na gradskom trgu u Valjevu na protestu zbog geoloških istraživanja kanadske kompanije Euro Litijum Balkan (ELB).
„U poslednja dva meseca stvari su postale potpuno jasne, kompanija Euro Litijum Balkan nema nameru da napusti Valjevo već su nam poslali poruku o rebrendiranju firme, kao i nameri da se bave istraživanjem borata i geotermalnih potencijala našeg kraja. Oni odavde moraju da odu“, izjavio je Branko Ivković iz Valjavskog pokreta otpora, a prenosi RSE.
U bunarima pored istražnih bušotina bilo 100 puta više bora od dozvoljenog
Podsetimo, Ministarstvo poljoprivrede je u septembru 2022. zabranilo korišćenje poljoprivrednog zemljišta firmi Euro Litijum Balkan u katastarskim opštinama Šušeoka i Lukavac. Advokatska kancelarija Đorđević je tada podsetila da su građevinski i rudarski radovi na poljoprivrednom zemljištu svakako zabranjeni zakonom.
Kako smo ranije pisali, u blizini istražnih bušotina kompanije Euro Litijum Balkan u selu Lukavac kod Valjeva je prethodno, 2021, utvrđena opasno visoka koncentracija bora. Podsetimo, u bunarima iz kojih su se meštani snabdevali vodom za piće je bilo nekoliko puta više bora nego što dozvoljavaju domaći zakoni, a u bari pored jedne od bušotina koncentracija bora je bila 108 puta veća od granične vrednosti, što je potvrdio Hemijski fakultet Univerziteta u Beogradu.
U zaključku Hemijskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, koji je izvršio ispitivanje uzoraka vode, je konstatovano da se voda sa ovog područja više ne može koristiti „ni u jednu svrhu“. Time su meštani čiji su bunari zatrovani, a koji nemaju pristup gradskom vodovodu, ostali sasvim bez vode za piće i tehničku upotrebu. Osnovni sud u Valjevu je zato 2021. izdao, a Viši sud u ovom gradu krajem decembra 2021. potvrdio zabranu istraživanja na jednom od tri područja u kojima ih je ovo preduzeće vršilo, u „Valjevsko-mioničkom basen“.
Otpor rudarskim istraživanjima firme Euro Litijum Bor su 2021. i 2022. godine predvodili „Marš sa Kolubare“ i Ekološki ustanak. Protiv iste kompanije građani su mesecima držali straže u Rakovcu, u Levču, uz učešće nEKO brine za Levač i potporu SEOS-a.
Isteklo dva meseca koje je Valjevski pokret otpora dao ELB-u da napusti Valjevo
Ivković je na protestu izjavio da je istekao rok koji je Valjevski pokret otpora dao Euro Litijum Boru da prestane sa svim aktivnostima u okolini Valjeva.
Kako navodi RSE, iz ELB-a su u novembru obavestili javnost da su u „procesu rebrendiranja firme“, da odustaju od litijuma i nameravaju da se bave boratima. Podsetimo, peticijom koju je potpisalo 38.000 građana i predlogom izmena Zakona o rudarstvu javnost i opozicija zahtevali su zabranu rudarskih istraživanja koja se tiču litijuma, ali i bora.
I.K.
