Izložba koja se bavi političkim performansom devedesetih u postjugoslovenskom prostoru i koja je okupila preko 120 umetničkih radova, arhivsku građu i video dokumente iz Slovenije, Hrvatske, Bosne i Hercegovine, Kosova, Srbije, Crne Gore i Severne Makedonije, završila se juče, u nedelju, 10. oktobra, performansom Maje Smrekar pod nazivom „Elegija evoluciji“ (Eulogy to Evolution).
U sklopu performansa, svi izloženi radovi prekriveni su crnim platnom, simbolički snažnim gestom, naročito imajući u vidu društveno-politički kontekst u kome se izložba zatvara.
Performans umetnice Maje Smrekar pratilo je muzičko-zvučno izvođenje Boštjana Gombača na replici neandertalske frule.
U najavi performansa objašnjena je veza između performansa koji je uključivao prekrivanje crnim platnom svih izloženih eksponata i zvuka kulture frule iz praistorije:
„Koštana flauta iz pećine Divje Babe, napravljena od butne kosti mladog pećinskog medvjeda, dokazuje da su neandertalci bili razvijena duhovna bića sposobna za složene umetničke procese. Za 60.000 godina, pod pritiskom mnogih geostrateških faktora i nizom generacija, društvenih organizacionih struktura i sistemskih uspona i padova, razvili smo se od jednostavne proto-zajednice u složenu državnu civilizaciju.“
U zaključku najave naglašava se da „kultura prati čovečanstvo kao metafizički lepak društva još od praistorije, iako se ponekad ponašamo kao da se ništa od toga nikada nije dogodilo.“
Umetnički radovi na izložbi okupljeni su oko tema rata, nacionalizma, tela, novih prostora, demonstracija, države, teritorije, novih granica, Drugosti, feminizma i medija. Izložba promišlja različite putanje političkih performansa, a posebno se odnosi na pitanja šta su konkretne performativne prakse donele, značile ili promenile u širem polju umetnosti u postjugoslovenskom kontekstu devedesetih.
Ujedno, izložba istražuje odnose između performansa i tadašnjih političkih i ideoloških struktura iz kojih kojih su sami performansi nastajali ali je istovremeno i pokušaj ponovnog otkrivanja emancipatorskog potencijala političkog performansa poniklog iz te teške decenije i pronalaženja veza sa današnjim vremenom, ništa manje zahtevnim nego što je bilo ono devedesetih.
Pored kustoskinje Bojane Piškur, gostujuće kustoskinje su Linda Gusia, Jasna Jakšić, Vida Knežević, Nita Luci, Asja Mandić, Biljana Tanurovska-Kjulavkovski, Ivana Vaseva, Rok Vevar i Jasmina Založnik. Dizajn izložbe potpisuje Siniša Ilić.
Kako smo već na Mašini pisali, od povratka na vlast SDS-a i Janeza Janše na mesto premijera početkom 2020. godine, Levica i drugi opozicioni kritičari optužuju Janšu za degradiranje slovenačke demokratije, nepoštovanje vladavine prava i kontrolu medija.
Janša je izabran za premijera početkom 2020. godine, nakon što je Marjan Šarec, na čelu manjinske vlade, podneo ostavku 27. januara.
Na ulicama Ljubljane se i dalje svakog petka održavaju masovni antivladini protesti protiv zloupotrebe vlasti Janeza Janše, uništavanja demokratije i vladavine prava, korupcije, napada na medije, na prava radnica i radnika, kao i na rastakanje socijalne države.
V.K.
